Category Archives: Vrtovac
Knjaževac : Miholjski susreti sela u nedelju u Kalni
Manifestacija koja ima cilj da oživi sela i društveni život u njima “Miholjski susreti sela” biće održana i ove jeseni u opštini Knjaževac.
Miholjski susreti sela koji su prošle godine održani u knjaževačkim selima Vasilj, Kaličina i Vitkovac, ove godine počeće u Kalni. Događaj je zakazan za nedelju 11. septembar, a učestvuju Kalna, Balta Berilovac i Crni Vrh.
Kako je najavljeno, u 10.00 sati počeće priprema tradicionalnih jela, biće otvorena izložba domaćih rakija, a predviđen je i prikaz tradicionalne trpeze. Kulturno-umetnički progran planiran je u terminu od 12.00 do 14.00 sati, nakon čega će uslediti proglašenje pobednika.
Za sve posetioce obezbeđeno je besplatno posluženje, najavili su organizatori.
—————–
“Ovaj medijski sadržaj sufinansiran je od strane opštine Knjaževac.
Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je
dodelio sredstva.”
“Miholjski susreti sela”, manifestacija koja se ove godine održava u selima širom Srbije od 1. jula do 1. decembra, okupiće blizu 1.300 sela u 87 lokalnih samouprava.
Sela podno Stare planine sve više zanimljiva inostranim turistima!
Za Staru planinu čuje se i bez novih tehnologija.
Seoska naselja opštine Knjaževac tokom leta svojim gostima nude očuvanu prirodu, mogućnosti za lov, ribolov, šetnju i tradicionalno gostoprimstvo tamošnjih žitelja. Sela podno Stare planine zanimljiva su i turistima iz inostranstva.
“Temperatura mnogo dobra, kućica mnogo lepa, ljudi su mnogo ljubazni”, nabraja Paloma Gonzales iz Španije.
“Volela bih zimi da dođem posebno jer sigurno je novi doživljaj u pitanju, blagi tereni koji su divni za skijanje”, kaže Gordana Božić iz Beograda.
Domaćinsto Pešića iz Sela Vrtovca prima goste od 2007. godine.
“Imali smo uslove, suprug je kafedžija, znamo sa gostima, sa ljudima. Tako smo i počeli, ne sa reklamom nekom, nije bio ranije ni internet ni ništa, pa su čuli za nas”, objašnjava Vida Pešić iz sela Vrtovac.
Vesna Jogrić iz Baltaberilovca kaže da dobro radi, a kao problem ističe nedostatak bolje snabdevenih prodavnica, obeleženih pešačkih staza i nagomilavanje smeća.
“Ljudi prođu i bace iz kola đubre pored puta, ne vode računa. Treba malo i ljudi po selima da se malo više edukuju i da se angažuju oko svog đubreta, da malo povedu računa”, smatra Vesna.
Edukacija domaćinstava!
Seoskim domaćinstvima u poslu pomaže Turistička organizacija opštine Knjaževac!
“Radimo dosta i na edukaciji sa njima, radimo na kategorizaciji, pomažemo im prilikom realizacije i naplate vaučera, tako da, sve u svemu, jedna dobra saradnja sa njima”, ističe Boban Marković iz Turističke organizacije opštine Knjaževac.
Infrastrukturni radovi u selima prioritet su opštine Knjaževac. Ove godine trećina lokalnog budžeta namenjena je rekonstrukciji putne mreže.
“Mi se trudimo da svuda tamo gde postoji inicijativa meštana sela da se bave seoskim turizmom da investicijama u infrastrukturu, omogućimo i preduslove za bavljenje tim poslom i da na taj način uposle i sebe i svoje porodice”, kaže predsednik opštine Knjaževac Milan Đokić.
Broj ležajeva u seoskim domaćinstvima knjaževačkog kraja povećan je sa 250, koliko ih je bilo u 2013. godini, na oko 800 u prošloj godini kada je ostvareno i rekordnih 74.000 noćenja.
The post Sela podno Stare planine sve više zanimljiva inostranim turistima! appeared first on Knjaževačke vesti.
Snimak : Molitva pod Midžorom – Đurđevdan 6.maj 2019 Vrtovac (Video)
Manifestacija “Đurđevdanski susreti -Molitva pod Midžorom” ove godine obeležava svoj jubilej, 20 godina postojanja. Po tradiciji, prvi deo programa predstavlja zavetnu molitvu – obredni deo odigrao se danas 6. maja, na Đurđevdan, u selu Vrtovac – na mestu zvanom Kalavat.
Uprkos jakoj kiši i lošim vremenskim uslovima prisutni su učestvovali u tradicionalnim litijama oko kapelice, posvećene Svetom Đorđu u Kalavatu.Lokalni sveštenik meštanina ovog staroplaninskog sela prerezao je slavski kolače specijalno pripremljene za ovu svetkovinu i osveštao donetu hranu,Takođe je izabran i novi kolačar za narednu godinu.Prisutne je zabavljao orkestar Barka BrassBand uz nastup Folklornog ansambla “KOLO” iz Knjaževca. Zapažen nastup bio je i dece iz Osnovne škole “Dubrava” kao i Gajdaša Jordan Vasiljevića iz Knjaževca i Zvonimira Pavkovića, poznatog knjaževačkog narodnog umetnika, pripovedača, glumca-amatera i čuvara narodne tradicije.
Običaj ”Molitva, đurđevdanski obred”, upisan je na Listu namaterijalnog kulturnog nasleđa Srbije, a tradicionalni običaji, koji se neguju kroz ”Molitvu pod Midžorom”, doneli su opštini Knjaževac titulu izuzetne destincije Evrope.
i ovog 6. maja, na Đurđevdan u selu Vrtovcu podno Stare planine nastavljena je tradicija koja korene vuče još iz paganskih vremena, a u sadašnjem obliku obnovljena je pre 20 godina. Na ovaj dan okupe se meštani, kao i veliki broj ljudi poreklom iz Vrtovca da se u kapeli posvećenoj Svetom Đorđu pomole za zdravlje ljudi i berićet u polju i prerežu slavski kolač. Ono što je pre gotovo dve decenije započeo Zavičajni muzej, već duži niz godina nastavlja Turistička organizacija opštine Knjaževac.
Iz davnih vremena, kada se verovalo u više bogova, pa sve do današnjih dana u Vrtovcu, pod Starom planinom, sačuvao se običaj zavetne molitve. Na Đurđevda, sinovi i ćerke, unuci i prijatelji, pridruže se očevima, majkama, babama i dedama na mestu Kalavat, kod kapelice posvećene Svetom Đorđu, da se zajedno pomole za zdravlje, plodne njive i voćnjake.
Molitva pod Midžorom ima i svoje drugo poluvreme – etno festival, koji će se dogoditi u subotu, 11. maja u dvorištu stare škole u Balta Berilovcu.
Na listi nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije
“U Vrtovcu se inače realizuje obredni deo čitave manifestacije, u smislu prinošenja žrtve kod obrednog krsta i to je paganski deo običaja, dok je sve to praćeno prisustvom sveštenika i to pokazuje spoj paganskih i hrišćanskih običaja, što ujedno i karakteriše ovu manifestaciju”
Đurđevdanska molitva je običajna praksa koja se izvodi jednom godišnje u selu Vrtovac, na Staroj planini, na Đurđevdan. Tada se članovi zajednice okupljaju na kolektivnoj seoskoj slavi – zavetnoj molitvi.
Đurđevdan je seoska slava sela Vrtovac i praznik koji najavljuje buđenje prirode i blagostanje sela i okoline. Sveti Đorđe se, između ostalog, smatra i zaštitnikom stočara.Ovo je jedan od najveselijih praznika u opštini Knjaževac i za njega je vezan veliki broj običaja.
Ovaj obred se nalazi na listi nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije
Obred
Centralno mesto u obavaljanju radnji koje su sastavni deo ovog prolećnog običaja ima domaćin, kolačar, koga svake godine bira zajednica. Kolačar u ime zajednice prinosi žrtvu ispred kamenog krsta u kapeli (ćeliji), obavlja molitvu i sa planinkom, koju takođe bira zajednica, lomi obredni hleb. Posebnost ovog nesvakidašnjeg običaja ogleda se u raznolikosti i broju svetkovina koje se obeležavaju neposredno i za vreme jedne od najvećih srpskih krsnih slava – Svetog Đorđa.
Obredni rituali
Savlje u Vrtovcu počinje u petak pre Đurđevdana, kada ljudi iz sela beru lekovito bilje sa obronaka Stare planine, verujući da će se snaga bilja preneti i na ljude i stoku. Od ovih biljaka pletu se i čuveni Đurđevdanski venčići.
Kolačar i Planinka
Svake godine bira se domaćin, koji se naziva kolačar i koji prinosi žrtvu, molitvu i nadalje se stara o religijskom sadržaju rituala. Takođe se se bira i planinka, žena koja kolačaru pomaže pri obredu. Planinka je bogato okićena raznim biljem i prema verovanju, treba da predstavlja duh prirode i smatra se čuvarem prerade mleka.
Ispaša
U ranu zoru 6. maja, na dan krsne slave, domaćini poteraju svoja stada na mesto gde je trava dobra i bujna. Kada se vrate sa ispaše, pastire sačekaju žene koje im daju venac da kroz njega simbolično pomuzu ovcu. Toga dana se i ritualno prvi put u godini kolje jagnje koje se naziva đurđilče.
Đurđilče
Pre obreda domaćin stavi jagnjetu venčić oko vrata, upali sveću na desnom rogu i da mu malo soli da poliže. Zatim se prekrsti, tri puta okadi i pomoli Bogu, uz reči: „Ne koljem te ja, nego Đurđevdan!“ Đurđilče zapravo predstavlja žrtvu koje se u ime sela ritualno prinosi kod zavetnog kamenog krsta u ćeliji (kapeli posvećenoj Svetom Đorđu), na mestu zvanom Kalavat.
Zavetni krst
Specifičnost ovog rituala je i to što je na kamenom krstu reljefno prikazan lik drevnog prehrišćanskog božanstva „Tračkog herosa“ na konju, koji je od vremena primanja hrišćanstva transformisan u lik Svetog Đorđa.
Obredni hleb
Za ovaj prolećni praznik priprema se slavski kolač, koji u svakoj kući obredno lome domaćin slave i sveštenik ili najstariji gost. U ćeliji kolač lome domaćin kolačar zavetne slave i planinka, izabrana žena.
Sociološki značaj
Đurđevdanska molitva, kao domen društvenih običaja, rituala i svečanih događaja sadrži segment iz prakse prinošenja kolektivne žrtve, aspekt gošćenja i organizovanja kolektivne proslave i praktikuje ga stanovništvo sela Vrtovac u okolini Knjaževca, u istočnoj Srbiji. Ovaj prastari običaj svake godine okupi ne samo veliki broj meštana, već i znatiželjnih turista koji sa velikom pažnjom isprate svaki segment ovog nesvakidašnjeg događaja.
U Vrtovcu se tradicionalno na Đurđevdan organizuje i etno festival Đurđevdanski susreti – Molitva pod Midžorom, a u obliženjem selu Balta Berilovac čobanske igre i priprema tradicionalnog jela iz Istočne Srbije – belmuža. Ove manifestacije ogledaju se u različitim atraktivnim folklornim predstavama, kao i izvornim kulinarskim specijalitetima.
Manifestacija „Đurđevdanski susreti-Molitva pod Midžorom“ od 2000’te godine neguje tradicionalna obeležja staroplaninskog područja. Prvi deo Manifestacije organizuje se 6. maja u selu Vrtovac, na mestu zvanom Kalavat, uz poštovanje svih starih običaja u prisustvu sveštenika. Narednog dana, 7. maja, održava se Etno festival u selu Balta Berilovac.
Manifestacija obuhvata nadmetanje takmičara u 10 kategorija. Na manifestaciji nastupaju i Folklorni ansambli iz okoline
Drugi deo-Etno festival, realizuje se prve subote posle Đurđevdana, odnosno ove godine 11. maja u selu Balta Berilovac, u dvorištu stare seoske škole.
Specijalan gosti Etno festivala u Balta Berilovcu biće Biljana Sulimanović i Ratislav Blagojević.
- Gosti će uživati u izvoru najlepše čobanice, staroplaninske trpeze i najboljeg staroplaninskog sira kao i izboru najbolje jagnjeće čorbe i tradicionalnog staroplaninskog belmuža.Takođe prisutne će zabavljati i Naissa, Snežana Spasić i Aleksandar Vasov, a organizator je obezbedio i brojne nagrade za prisutne.
Manifestacija neguje tradicionalna obeležja staroplaninskog područja.Ona predstavlja spoj hrišćanskih i
paganskih običaja. Upravo zahvaljujući ovom običajnom delu, opština Knjaževac je na prvom EDEN konkursu u Srbiji (2014. godine), dobila zvanje “Izuzetna destinacija Evrope”.
Za sve koji žele da krenu put Balta Berilovca, Turistička organizacija Opštine Knjaževac obezbedila je autobuski prevoz. Autobus polazi u 10 časova ispred Spomen parka.
U nastavku teksta možete videti kompletan snimak ovogodišnje Molitve pod Midžorom.
The post Snimak : Molitva pod Midžorom – Đurđevdan 6.maj 2019 Vrtovac (Video) appeared first on Knjaževačke vesti.
